Bolimów – miejsce tragicznych wydarzeń z okresu I Wojny Światowej
Najstarsze ślady osadnictwa w okolicach Bolimowa pochodzą z epoki brązu. Już w X wieku stał tu gród, wokół którego z czasem wyrosła osada targowa. Do XIV wieku Bolimów należał do kasztelanii łowickiej, potem wszedł w skład Księstwa Rawskiego, którego władca Siemowit III nadał mu około roku 1370 przywilej lokacyjny na prawie chełmińskim.
Jako miasto Bolimów wspominany był już w 1370 roku, jednak była to najprawdopodobniej lokacja nieudana, gdyż w późniejszych dokumentach figuruje jako wieś. Prawa miejskie nadał mu książę Siemowit V w latach 30. XV wieku. Po włączeniu Mazowsza do Korony Bolimów stał się miastem królewskim. Status miasta miejscowość utraciła w 1870
Bolimów miał swoją własną pieczęć oraz herb. Zachowały się 3 najstarsze pieczęcie miasta. Dwie z nich pochodzą z 1443 roku, trzecia nie posiada daty. Na mniejszej pieczęci – owalnej – widnieje napis „Sigillum Oppidi: Bolm: A. 1443”. Ta pieczęć została wyciśnięta na dokumencie z 1782 roku. Druga, już okrągła, z dokumentu młodszego o rok (1781) nosi napis: „Sigillum oppidi. Bolomof: AD 1443”. Trzecia pieczęć jest podobna do dwóch pozostałych z napisem: „Sigillum opidi Bolemof”. Pochodzi ona z dokumentu z 1533 roku. Na wszystkich trzech pieczęciach przedstawione są przedmioty nadziane na kij. Wcześniejszy herb Bolimowa przedstawiał św. Annę.
Odciski pieczęci są na tyle niewyraźne, że uniemożliwiają pewną ich identyfikację. Zakładano, że mogą to być wiaderka ogniowe na kiju, puklerze przebite strzałą czy wreszcie muszelki. Obecnie przyjmuje się, że są to muszle na tle laski pielgrzymiej. W roku 2000 uchwałą Rady Gminy ustanowiono herb Gminy Bolimów, nawiązujący do herbu historycznego.
Podczas I wojny światowej, w okresie od grudnia 1914 do lipca 1915, w pobliżu Bolimowa przebiegała linia frontu (stanowiącego część większych walk, tzw. bitwy nad Rawką), ciągnącego się wzdłuż Rawki i Bzury. Pod Bolimowem, 31 stycznia 1915 roku armia niemiecka po raz pierwszy użyła broni chemicznej. Pozycje rosyjskie zostały ostrzelane pociskami artyleryjskimi o symbolu 12-T wypełnionymi bromkiem ksylilu – środkiem działającym podobnie do gazu łzawiącego. Ze względu jednak na niską temperaturę powietrza (-21 °C) gaz ten nie parował, w związku z czym atak okazał się nieskuteczny.
Niespełna pół roku później, 31 maja 1915, miał miejsce największy na wschodnim teatrze działań wojennych atak gazowy. Wojska niemieckie, między Bolimowem a Sochaczewem, użyły przeciwko armii rosyjskiej 264 ton ciekłego chloru wypuszczonego z 12 tysięcy butli rozmieszczonych przed linią okopów rosyjskich. Ilość ta ponad dwukrotnie przewyższała ilość gazu użytą podczas ataku gazowego przeprowadzonego w kwietniu 1915 pod Ypres. W ciągu kilkunastu minut zginęło kilka tysięcy osób (dokładna liczba jest nie do ustalenia). Wielu zmarło w szpitalach wskutek zatrucia gazem. Łącznie niemiecki atak gazowy pozbawił życia blisko 11 tysięcy ludzi. Do lipca przeprowadzono jeszcze dwa ataki gazowe, z czego jeden nieudany, gdyż wiatr zepchnął gaz na pozycje niemieckie.
Pamiątkami z tego okresu są dwa gongi pożarowe wykonane z połówek butli po chlorze. Natomiast pod Bolimowem są liczne cmentarze wojenne (m.in. w: Kolonii Bolimowskiej Wsi, Wólce Łasieckiej, Joachimowie Mogiłach, Huminie).
Zabytki:
– strefa ochrony konserwatorskiej: plac rynkowy z zabudową
– kościół parafialny pw. Świętej Trójcy, 1660-67 r.
– cmentarz rzymskokatolicki, Poświętne, XVII-XIX w.
– kościół filialny pw. św. Anny, 1635r.
– cmentarz rzymskokatolicki, ul. Skierniewicka
– cmentarz żydowski w Bolimowie
Inscenizacja wydarzeń z okresu I Wojny Światowej i Zlot Militarno-Historyczny Bolimów 1915
